Văn hóa doanh nghiệp là tài sản vô hình

Đồng hành cùng với sự phát triển của doanh số và lợi nhuận là văn hóa doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp nói thì rất dễ, nhưng để văn hóa doanh nghiệp trở thành một “thương hiệu” của doanh nghiệp đó thì không phải một sớm một chiều.

 Nhiều người đã cho rằng: Văn hóa doanh nghiệp (DN) là tài sản vô hình, nhưng không ai biết được cái gái trị vô hình ấy quý giá như thế nào? Hiện nay, cùng với sự phát triển của nền kinh tế, vấn đề văn hóa DN được coi như là một vấn đề thiết yếu và vô cùng quan trọng trong sự phát triển của DN ấy. Tuy nhiên, cho dù đó là một việc cần thiết nhưng để thực hiện và thay đổi thói quen phải là cả một quá trình lâu dài.

Phải nói rằng, hình ảnh doanh nghiệp luôn gắn bó mật thiết với văn hóa doanh nghiệp. Tuy nhiên, trên thực tế rất ít doanh nghiệp quan tâm đến vấn đề này. Có rất nhiều những quan niệm khác nhau về văn hóa doanh nghiệp, nó liên quan tới cả tập quán và truyền thống có phần chi phối bởi tình cảm của cá nhân và tập thể tạo thành một khối. Đầu tiên, văn hoá doanh nghiệp là sản phẩm của những người cùng làm trong một doanh nghiệp và đáp ứng nhu cầu giá trị bền vững. Các giá trị được mọi người làm trong doanh nghiệp chia sẻ, chấp nhận, đề cao và ứng xử theo các giá trị vô hình đó. Ngoài ra, văn hoá doanh nghiệp còn góp phần tạo nên sự khác biệt giữa các doanh nghiệp và được coi là truyền thống của riêng mỗi doanh nghiệp.

Ở Việt Nam, văn hóa doanh nghiệp đang được các doanh nghiệp cố gắng đạt được những thành quả nhất định. Tuy nhiên, nếu ai cũng nhận thức được rằng văn hóa đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của bất kỳ doanh nghiệp nào thì nó là một phần thiết yếu của sự thành công của doanh nghiệp đó. Với mức độ phát triển như hiện nay, văn hóa đóng góp một phần không nhỏ cho sự thành công cho nên có thể khẳng định rằng văn hóa doanh nghiệp là tài sản vô hình.

Chính vì vậy, điều đó là sự thể hiện ý chí của doanh nghiệp đó. Vì thế, doanh nghiệp là một chủ thể thống nhất và có sự khác biệt như: Người thì quan tâm đến lợi ích doanh nghiệp và người làm trong doanh nghiệp, thay vì chỉ quan tâm đến lợi nhuận là một ví dụ. Trong đó các yếu tố như sự trung thành, sự nhiệt tình, đạo đức, nhân cách, tác phong và kỷ luật, chấp hành nội quy… là những vấn đề sống còn của một doanh nghiệp. Nói cách khác, nó thể hiện trách nhiệm cũng như quyền lợi của mỗi cá nhân trong đó.

Có thể nói, văn hoá doanh nghiệp trong các cơ quan, doanh nghiệp ở nước ta còn có nhiều hạn chế: Một nền văn hoá được xây dựng trên nền tảng dân trí thấp và phức tạp do những yếu tố khác ảnh hưởng tới; môi trường làm việc có nhiều bất cập dẫn tới có cái nhìn ngắn hạn, quan trọng là chưa có quan niệm đúng đắn về cạnh tranh và hợp tác, làm việc chưa có tính chuyên nghiệp; đang còn bị ảnh hưởng bởi suy nghĩ của nền kinh tế bao cấp; chưa có sự  đào tạo cán bộ quản lý và sự ảnh hưởng không nhỏ của sự phát triển kinh tế. Nhiều chuyên gia cho rằng, văn hóa doanh nghiệp trong điều kiện toàn cầu hóa nền kinh tế và quá trình cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt thì văn hóa doanh nghiệp nói chung được chú trọng xây dựng để phát triển. Nó phát triển song song với  sự lớn mạnh về kinh tế. Nếu như, những doanh nghiệp có nền văn hóa mạnh có thể cạnh tranh cao trên thị trường. Bên cạnh đó, văn hóa doanh nghiệp sẽ tăng uy tín của mình trên thị trường thông qua việc xây dựng và phát triển một nền văn hóa doanh nghiệp mạnh.

Hiện nay, một số công ty đã thành công trên con đường kinh doanh của mình nhờ vào xây dựng tốt văn hóa doanh nghiệp, như Công ty cổ phần đầu tư Anh Tuấn (Anh Tuan Group), Tập đoàn Mai Linhlà một ví dụ. Đã từng là khách hàng của các Tập đoàn này; tôi nhận ra rằng mình cũng có thể yên tâm khi đi trên xe taxi, xe tuyến liên tỉnh của Tập đoàn này đưa, đón khách với chất lượng tốt (hoặc) khi giao dịch về lĩnh vực bất động sản của Anh Tuan Group đều nhận được sự hài lòng và thoải mái của đội ngũ cán bộ nhân viên ở đây... Ít nhất, ở đó hình ảnh và nhận thức để mình gửi gắm niềm tin không chỉ một cá nhân nào đó mà hình ảnh của một tập đoàn lớn biết xây dựng phong cách văn hóa doanh nghiệp. Ở mỗi tập đoàn, văn hóa doanh nghiệp được truyền tải ngay trong cách “ứng xử” từ khi bắt đầu tiếp xúc. Và văn hóa doanh nghiệp cũng được trao dồi đúc rút kinh nghiệm hàng ngày, các lớp tập huấn về văn hóa cũng được đào tạo thường xuyên và sự khác biệt ấy là sự thành công của một doanh nghiệp.

Ngoài ra, rất nhiều doanh nghiệp đã thành công và mang lợi nhuận vô hình về cho công ty bằng những nét đẹp văn hóa, ví dụ như: Đối xử khéo léo một vấn đề nào đó, hoặc khi làm việc thì trách nhiệm phải đặt lên trên tình cảm để hoàn thành nó chứ không phải vì mục đích cá nhân. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp chỉ hô khẩu hiệu chung chung và ngay cả nội quy của cơ quan mình cũng không thực hiện nổi. Phải chăng điều đó đã thành thói quen hay tiếng nói của lãnh đạo chưa đủ thuyết phục để cấp dưới thực hiện một cách nghiêm minh? Ở Việt Nam, có một điều mà hầu như nhân viên cấp dưới ít được khen tặng, động viên bằng lời nói, kể cả những văn bản dài lê thê cũng không có một câu cảm ơn cộng sự của mình. Trong khi, hầu như các phát biểu của các lãnh đạo nước ngoài thường nhấn mạnh rằng, sự thành công đó chính là phần thưởng của các cộng sự giành cho công ty và sự thành công hôm nay của chúng tôi luôn có bóng dáng của các bạn… Như vậy, thực ra Văn hóa doanh nghiệp, nói thì dễ và nhiều người hô hào thành khẩu hiệu, nhưng để thực hiện nó thay đổi thói quen đòi hỏi cả một quá trình thời gian, sự nghiêm khắc của chính chúng ta.

Ngọc Thủy